استخوان اسفنوئید

استخوان اسفنوئید چیست

اسفنوئید یکی از هشت استخوان جمجمه ای است که جمجمه را تشکیل می دهند. این استخوان بزرگ، پیچیده و جفت نشده است که نام آن از یونانی sphenoeides به معنای گوه شکل گرفته شده است. استخوان بخش قابل توجهی از قسمت میانی قاعده جمجمه و کف حفره میانی جمجمه را تشکیل می‌دهد.

به آن سنگ کلید کف جمجمه نیز می گویند زیرا با سایر استخوان های جمجمه در تماس است.

استخوان اسفنوئید کجا قرار دارد

در قسمت قدامی در جمجمه، درست در مقابل استخوان اکسیپیتال قرار می گیرد.

حقایق سریع

توابع

پایه و کناره های جانبی جمجمه را در ترکیب با کف مداری تشکیل می دهد.

آناتومی: قطعات و ساختار استخوان اسفنوئید

استخوان اسفنوئید از یک بدن مرکزی، با دو بال جفت جانبی در دو طرف – بالهای کوچکتر و بزرگتر – و دو فرآیند ناخنک تشکیل شده است. این آناتومی منحصر به فرد به استخوان ظاهر برجسته ای شبیه خفاش، پروانه یا زنبور می دهد.

بدنه

همانطور که گفته شد، بدنه در مرکز قرار گرفته و تا حدودی مکعبی است. بدن شامل سینوس‌های اسفنوئیدی است که توسط سپتوم از هم جدا شده و به داخل حفره بینی باز می‌شوند. بدن اسفنوئید به دلیل وجود این سینوس ها به ساختار توخالی تبدیل می شود.

سطح برتر

سطح فوقانی بدن اسفنوئید دارای نشانه های استخوانی زیر است:

1. شیار کیاسماتیک: شیار یا شیار عرضی باریکی است که توسط کیاسم بینایی در نزدیکی سطح فوقانی بدن قرار دارد. شیار به دو طرف در سوراخ بینایی ختم می شود که عصب بینایی و رگ های خونی را به حفره مداری منتقل می کند.

2. Sella turcica: فرورفتگی زینی شکل است که دارای سه قسمت است:

من. Tuberculum sellae – این قسمت دیواره قدامی sella turcica و قسمت خلفی شیار کیاسماتیک را تشکیل می دهد.

ii. حفره هیپوفیزیال – فرورفتگی کوچکی از sella turcica که غده هیپوفیز را در خود جای داده است.

iii. Dorsum sellae – فرورفتگی است که به پشت در قاعده جمجمه شیبدار می شود و دیواره خلفی sella turcica را تشکیل می دهد.

Sella turcica توسط فرآیندهای کلینوئیدی قدامی و خلفی احاطه شده است که از بال های کوچکتر و dorsum sellae بوجود می آیند. عضله مخچه تنتوریوم در اینجا می چسبد.

سطح پایین

سطح تحتانی یک ستون فقرات مثلثی در خط میانی، ستون فقرات اسفنوئیدی یا منبر را نشان می دهد که با تاج اسفنوئیدی در سطح قدامی پیوسته است. همچنین دارای یک شکاف عمیق بین alae vomer است. در دو طرف منبر یک لایه بیرون زده به نام فرآیند واژینال قرار دارد که در وسط قاعده صفحه ناخنک میانی قرار دارد.

Lesser Wings

دو بال کوچک مثلثی مثلثی و جفتی از جلوی بدنه استخوان اسفنوئید در جهت فوق جانبی خارج می شوند. حفره جمجمه قدامی را از حفره میانی جمجمه جدا می کند. این بالها مرز جانبی کانال بینایی را تشکیل می دهند که عصب بینایی و شریان چشمی از آن عبور کرده و به چشم می رسد. سطح فوقانی بالهای کوچک تا حدی حفره جمجمه را تشکیل می دهد، در حالی که سطوح تحتانی آنها به حاشیه جانبی مدار استخوانی کمک می کند.

~

بالهای بزرگ

دو بال بزرگتر از پشت بالهای کوچکتر بیرون می آیند و در جهت جانبی، برتر و خلفی امتداد می یابند. آنها سه قسمت اسکلت صورت را تشکیل می دهند: کف حفره میانی جمجمه، دیواره جانبی جمجمه و دیواره خلفی مداری.

بالهای بزرگتر دارای سه سوراخ است که به شرح زیر است:

1. Foramen rotundum: برای عصب ماگزیلاری
2. Foramen ovale: اجازه عبور به اعصاب فک پایین و اعصاب پتروزال کوچک را به همراه شریان مننژال جانبی و ورید فرستاده

می دهد.

3. فورامن اسپینوزوم:رسانای عروق میانی مننژ و شاخه ای از عصب مندیبل

یک شکاف یا شکاف بین جسم اسفنوئید، بالهای کوچکتر و بزرگتر وجود دارد که به نام شکاف مداری فوقانی شناخته می شود. این شکاف اجازه عبور به چندین عصب و رگ خونی مدار استخوانی را می دهد. این رگ ها شامل اعصاب تروکلئار، ابداکنت، و اعصاب حرکتی چشم، عصب چشم و شاخه های آن و ورید چشم فوقانی است.

فرآیندهای ناخنک چشم

دو فرآیند ناخنک از نقطه اتصال بین بدن اسفنوئید و بالهای بزرگتر پایین می آیند. هر یک از اینها شامل یک صفحه ناخنک میانی و جانبی است. صفحه جانبی کوتاه تر و پهن تر، نقطه منشا عضلات میانی و جانبی ناخنک است. یک برجستگی کوچک قلاب مانند در نوک پایین صفحه ناخنک میانی وجود دارد که به نام pterygoid hamulus.

کانال های ناخنک و پالاتواژینال نیز در این فرآیند قرار دارند.

i. کانال ناخنک: حاوی عصب پتروسال اصلی و عصب پتروسال عمیق است.

ii. کانال پالاتواژینال یا حلقی: حاوی عصب حلقی است.

اتصالات عضلانی

1. عضله تمپورالیس، ماهیچه جونده، به سطح زمانی بال بزرگتر اسفنوئید متصل است.
2. تارهای فوقانی عضله ناخنک جانبی به سطح زیر گیجگاهی بال بزرگتر اسفنوئید و همچنین تاج زیر گیجگاهی متصل می شوند. این عضله همچنین به جنبه جانبی صفحه جانبی پروسه ناخنک می چسبد.
3. عضله ناخنک داخلی به قسمت داخلی صفحه جانبی و همچنین حفره ناخنک متصل است.
4. تقسیم داخلی پروسه ناخنک به نام صفحه داخلی به عنوان محل اتصال به عضله منقبض کننده حلقی فوقانی عمل می کند.

مراجع

1. The Sphenoid Bone – Teachmeanatomy.info
2. آناتومی، استخوان اسفنوئید – Ncbi.nlm.nih.gov
3. استخوان اسفنوئید – Kenhub.com
4. استخوان اسفنوئید – Radiopaedia.org
5. استخوان اسفنوئید – Sciencedirect.com