Göğüs kemiği nedir
Göğüs kemiği olarak adlandırılan göğüs kemiği, göğsün orta hattında yer alan uzun, yassı bir kemiktir. ‘Sternum’ kelimesi, eski Yunanca’da ‘göğüs’ anlamına gelen ‘sternon‘ kelimesinden türetilmiştir. Kemik, kalp ve akciğer gibi göğüs organlarını kaplar ve her türlü dış şoktan korur.
Göğüs kemiği nerede bulunur
Kemik göğsün ortasında yer alır ve göğüs ön duvarını oluşturur. Yüzeyel olarak uzandığı için orta hatta göğüs derisinin altında kolaylıkla ele gelir.
Kısa Bilgiler
ile eklemlenir
Fonksiyonlar
- Göğüs bölgesinin kalp, akciğerler, yemek borusu ve birçok önemli kan damarı gibi hassas organlarını mekanik hasarlardan korur.
- Solunum sırasında göğüs boşluğunun genişlemesine ve daralmasına yardımcı olur.
Parçalar ve Anatomi
Belirtildiği gibi göğüs kemiği üç parçaya bölünmüş uzun, yassı bir kemiktir. Şekli ters bir kılıca benzetilebilir. Üstteki dikdörtgen kısım (i) manubrium sapa benzerken, düz, uzun orta kısım veya (ii) gövde kılıcın bıçağına benzer. Kemiğin sivri ucu, (iii) ksifoid çıkıntı, kılıcın ucuna benzer.
Manubrium
Büyük ve dörtgen veya yamuk şeklindedir ve birçok önemli kemik işaretini taşır.
Yapı ve Kemikli Simgesel Yapılar
Manubriumun üst kısmı veya üst sınırı içbükeydir ve juguler çentik veya suprasternal çentik adı verilen bir çöküntü oluşturur. Şah çentiğinin her iki yanında, klaviküler çentikler olarak bilinen iki büyük fossa daha bulunur ve yukarıya ve yanlara doğru çıkıntı yapar. Bu fossalar köprücük kemiklerinin orta uçlarıyla eklemleşerek sternoklaviküler eklemleri oluşturur.
Manubriumun yan kenarları veya yan sınırları, 1. kaburganın kostal kıkırdağı ile eklemlenme için fasetler taşır. Aynı zamanda 2. kaburganın kostal kıkırdağının bir kısmı ile eklemlenme için bir yarı-faset veya yarı-faset özelliğine de sahiptir.
Manubriumun alt kısmı veya alt sınırı dar ve pürüzlüdür. Sternumun gövdesiyle eklem yaparak, arada ince bir kıkırdak tabakası ile sternal açıyı veya Louis Açısını oluşturur.
Kas Eklentileri
Sternokleidomastoid ve pektoralis majör kasının sternal lifleri manubriumun ön yüzeyine bağlanır. Ancak arka yüzeyi, sternohyoid ve sternotiroid kaslarına bağlanma sağlar. İkinci kostal kıkırdak çifti, manubriumun alt sınırında sternuma bağlanır. Üst sternoperikardiyal bağ, kalbi kaplayan perikardı manubriuma bağlar.
Gövde
Glayöl olarak da bilinen göğüs kemiğinin gövdesi, göğüs kemiğinin en büyük kısmıdır. Düz ve uzundur, üstte manubrium ve altta ksifoid çıkıntı ile eklem yaparak sırasıyla manubriosternal eklemi ve ksifisternal eklemi oluşturur.
Yapı ve Kemikli Simgesel Yapılar
Vücudun ön yüzeyi dışbükey, arka yüzeyi ise içbükeydir. Yan sınırları veya kenarları, 3. – 6. kaburgaların kosta kıkırdakları ile eklemlenen çok sayıda eklem yüzeyi ile işaretlenmiştir. 2. ve 7. kaburgaların kostal kıkırdak kısımlarıyla eklemlenme için yarı yüzeyler olarak bilinen daha küçük yüzeyler vardır.
Kas Eklentileri
Pektoralis majör kasının sternokostal başı, ön yüzeyinin yan taraflarına yapışır. Öte yandan transversus torasis kası vücudun arka yüzeyinden kaynaklanır.
Xiphoid proses
Sternumun en aşağı ve en küçük kısmıdır. Genellikle sivri uçludur ve büyük oranda kıkırdak yapıdadır.
Yapı ve Kemikli Simgesel Yapılar
7. kosta kıkırdağının bir kısmının bağlandığı süperolateral açıda yarım yüzeylere sahiptir.
Kas Eklentileri
Rektus abdominisin iç ve dış eğik kasları ve lifleri ön yüzeyine bağlanır. Ancak alt sternoperikardiyal ligaman arka yüzeyinden kaynaklanır.
Artikülasyonlar
1. Sternoklaviküler Eklem: Göğüs kemiği ile klavikula arasında oluşan sinovyal eklemdir.
2. Sternokostal Eklemler: Bu eklemler göğüs kemiği ile 1. – 7. kaburgaların kostal kıkırdaklarının orta uçları arasında oluşur. 1. kaburga ile göğüs kemiği arasındaki eklem kıkırdaktır, geri kalanlar ise sinovyaldir.
Ossifikasyon
Sternum, fetal yaşamın altıncı gelişim haftasında sternal barlar adı verilen bir çift sternal banttan gelişir. Bu çubuklar orta hattın her iki yanında bulunan konsantre mezenkimal hücrelerdir. Lateral plaka mezoderminin parietal tabakasından kaynaklanırlar. Daha sonra kraniyokaudal yönde göç eden ve kaynaşan pre-kıkırdak yapılara dönüşerek sternal plağı oluştururlar.
Gebeliğin yedinci haftasında mezenkim yoğunlaşır ve bunun sonucunda üç sternal segment, manubrium, gövde ve ksifoid çıkıntıdan oluşan birincil kıkırdak modeli oluşur. Kıkırdaklı sternal model, sternebra olarak bilinen altı yatay bölümden oluşur.
En üstteki sternebra ve en alttaki sternebra, sırasıyla manubrium ve ksifoid işlemine yol açar. Arada kalan dört sternebra ise sternumun gövdesini oluşturur. Böylece sternum altı merkezden kemikleşmiştir: biri manubrium için, biri ksifoid çıkıntı için ve dördü vücut için.
Kemikleşme merkezleri kosta kıkırdaklarının eklem çöküntüleri arasındaki bölgede aşağıdaki sırayla görünür:
- Fetal yaşamın altıncı ayında – Manubrium ve gövdenin ilk parçasında.
- Fetal yaşamın yedinci ayında- Vücudun ikinci ve üçüncü parçalarında.
- Doğumdan sonraki ilk yılda- Vücudun dördüncü parçasında.
- Beşinci ve onsekizinci yıllar arasında – Ksifoid süreçte. Ksifoid süreç yaşamın sonlarında tamamen kemikleşir, yaklaşık 40.
Erkek ve Kadın Sternum Arasındaki Farklar
Çeşitli çalışmalara dayanarak, erkek göğüs kemiği gövdesinin dişi gövdeye göre nispeten daha uzun ve daha dar olduğu söylenebilir. Erkeklerde manubriumun uzunluğu iki kattan fazladır, dişilerde ise genellikle çok daha kısadır.
SSS
Q.1. Sternum eksenel veya ek iskeletin bir parçası mıdır?
Ans. Göğüs kemiği eksenel iskeletin bir parçasıdır.
Q.2. Göğüs kemiğinin hemen altında hangi organ var?
Ans. Küçük bir lenfoid organ olan timus, göğüs kemiğinin hemen altında yer alır.
Referanslar
- Göğüs kemiği – Teachmeanatomy.info
- Göğüs kemiği – Innerbody.com
- Anatomi, Göğüs, Göğüs kemiği – Ncbi.nlm.nih.gov
- Göğüs kemiği – Kenhub.com
- Göğüs kemiği – Sciencedirect.com
