Hyoid Kemik Nedir
Lingual veya dil kemiği olarak da bilinen hyoid, boyunda bulunan at nalı şeklindeki küçük bir kemiktir. Bu kemiğin adı ‘upsilon şeklinde’ veya ‘U şeklinde’ anlamına gelen Yunanca ‘hyoeides‘ kelimesinden türetilmiştir.
Başka herhangi bir kemikle doğrudan eklemlenmemesi, yalnızca kas, bağ ve kıkırdak bağlantılara sahip olması nedeniyle insan vücudundaki en benzersiz kemiklerden biridir. Bu nedenle serbest yüzen kemik veya sesamoid kemik olarak da anılır.
Hyoid Kemiğin Nerede Bulunduğu
Kemik orta boyun bölgesinde, mandibula ile tiroid kıkırdağı arasında, farinks ve epiglotun önünde üçüncü servikal vertebra (C3) seviyesinde yer alır. Stilohyoid ligamanlarla temporal kemiklerin stiloid çıkıntılarının uçlarından asılı kalır.
Hyoid, boynun uzatılmasıyla kolayca palpe edilebilir.
Kısa Bilgiler
ile eklemlenir
Fonksiyonlar
- Ağız boşluğu tabanında dil ve diğer kaslar için bağlantı noktası görevi görür.
- Konuşma ve yutma için gerekli olan çok çeşitli kas aktivitelerine yardımcı olur.
- Yemek borusunu korur.
Hiyoid Kemik Anatomisi ve Önemli Noktalar
At nalı şeklindeki bu kemik bir gövdeden, iki büyük boynuzdan (cornua) ve iki küçük boynuzdan (cornua) oluşur. Hyoidin gövdesi merkezi olarak konumlandırılmıştır, boynuzlar veya kornua ise her iki taraftadır.
Gövde
Kemiğin bu kısmı yanal olarak uzanarak merkezi, düzensiz, dörtgen şekilli, geniş segmenti oluşturur. Dışbükey ön ve içbükey arka yüzeyleri ile kemiğin kendine özgü U şeklinin dışbükeyliğini oluşturur. Gövdenin ortasında aşağıya doğru çıkıntı yapan dikey bir orta çıkıntı bulunur. Bunun dışında gövdenin üst yarısı da hafif aşağıya doğru dışbükey olan enine çıkıntılarla işaretlenmiştir. Her iki ekstremitede hyoid boynuzlar veya kornualarla birleşir.
Büyük Boynuzlar (Cornua)
Bu uzun, ince yapılar vücudun her iki ucundan çıkıntı yaparak posterolaterale doğru uzanır. Boynuzlar önde geniş olup geriye doğru ilerledikçe daralır. Her bir boynuzun ucu hafifçe genişleyerek lateral tirohyoid ligamanın bağlandığı bir tüberkül oluşturur.
Küçük Boynuzlar (Cornua)
Küçük boynuzlar, gövdedeki enine sırt hattında yer alan iki küçük, konik kemik çıkıntıdır ve aynısının devamıdır. Gövde ile büyük boynuzun birleşim yerinde hyoid kemiğin üst kısmından kaynaklanır ve stilohyoid ligamanın bağlandığı temporal kemiğin stiloid prosesine doğru süperoposterior olarak çıkıntı yapar.
Eklemler
Hyoid kemik başka herhangi bir kemikle doğrudan eklemlenmez. Bunun yerine komşu kemiklere kas ve bağ bağlarıyla bağlanır.
Ekler
Hyoid kemiğin bağlandığı kas ve bağların listesi burada.
Kaslar
Hyoid kemikten çeşitli kaslar kaynaklanır ve ona yapışır. Bunlar şu şekildedir:
I. Hyoid kemikten çıkan kaslar
1. Hyoglossus Kası: Vücudun ön kısmından kaynaklanır ve dilin bastırılmasına yardımcı olur.
2. Orta Faringeal Daraltıcı: Kemikten kaynaklanır ve yutkunma sırasında farenksin orta kısmının daralmasından sorumludur.
II. Dil kemiğine giren kaslar
Kemiğin üst yüzeyine tutunan kaslara suprahyoid kaslar, alt yüzeyine tutunan kaslara ise infrahyoid kaslar denir.
A. Suprahyoid Kaslar
Bütün bu kaslar hyoidin yükselmesine yardımcı olur.
1. Digastrik Kası: Bu kas, büyük kornu ve gövdenin birleşim noktasına yerleşmek için anteroinferior yönde hareket eder. Çeneyi bastırıp geri çekmeye ve ağzın açılmasını kolaylaştırmaya yardımcı olur.
2. Mylohyoid Kası: Vücudun ön kısmına yerleşir ve yutkunma sırasında hyoid kemiğini yukarı kaldırır.
3. Geniohyoid Kas: Bu kas vücudun ön yüzeyine yerleştirilir. Yutma sırasında hyoidi uzatarak ve yükselterek etki eder.
4. Stilohyoid Kas: Büyük kornu ve gövdenin birleşim noktasına yerleştirilir. Bu kas yutkunma sırasında kemiği geri çeker ve yükseltir.
B. İnfrahyoid Kaslar
Bu kasların tümü kemiğe baskı yapar.
1. Sternohyoid Kası: Kas, hyoid kemiğin alt yüzeyine yerleşir.
2. Omohyoid Kası: Hyoidin inferolateral yüzeyine yapışır.
3. Sternotiroid kası: Bu kas doğrudan hyoid kemiğe bağlanmaz. Tiroid kıkırdağının eğik çizgisine yapışır.
4. Tirohyoid kas: Sternotiroidin devamı olup, hyoid kemiğin gövdesine ve daha büyük boynuza yapışır.
5. Genioglossus Kası: Hyoid kemiğin gövdesine yerleşir.
Bağımlar
1. Stilohyoid Ligament: Ligament, temporal kemiğin stiloid çıkıntısından hyoid kemiğin küçük boynuzuna kadar uzanır.
2. Hyoepiglottik Ligament: Gövdeye ve hyoid kemiğin büyük kornusuna tutunarak kemiği epiglotun ön kısmına bağlar.
Membranlar
Tirohyoid Membran: Tiroid kıkırdağının üst kenarından köken alan ve vücudun arka yüzeyine ve büyük boynuzlara yapışan dışsal bir zardır. Bu membran laringeal iskeleti hyoid kemiğe tutturur.
Gelişme ve Kemikleşme
Altı merkezden kemikleşmiştir: gövde için iki ve her bir kornu için birer tane.
SSS
Q.1. Hyoid kemik eksenel iskeletin mi yoksa apendiküler iskeletin mi parçası?
Ans. Hyoid kemik eksenel iskeletin bir parçasıdır.
Q.2. Dil kemiği kırılırsa insanlar ölür mü?
Ans. Hyoid kemik kırığı çok nadirdir; insanlardaki tüm kırıkların neredeyse %0,002’sini oluşturur. Dil kemiği kırılmasının en yaygın nedeni, çoğunlukla cinayet sırasında meydana gelen boyun boğulmasıdır. Yani kişi genellikle kırık nedeniyle ölmez, oksijen yoksunluğuna yol açan boğulma nedeniyle ölür.
Referanslar
- Hyoid Kemik — Teachmeanatomy.info
- Hyoid kemik — Kenhub.com
- Anatomi, Baş ve Boyun, Dil Kemiği — Ncbi.nlm.nih.gov
- Hiyoid kemik — Radiopaedia.org
- Hyoid Kemik — Courses.lumenlearning.com
