Apendiküler iskelet

Apendiküler İskelet Nedir

Apendiküler iskelet, insan iskeletindeki iki ana kemik grubundan biridir. Uzuvların (veya uzantıların) kemiklerinden ve uzuvları vücudun geri kalanına bağlayan kemiklerden oluşur. 

Kollar, bacaklar, omuz ve leğen kemiği kemiklerindekiler de dahil olmak üzere toplam 126 kemik içerir. 

Apendiküler İskeletteki Kemiklerin Temel Fonksiyonu

Apendiküler iskeletin temel işlevi, uzuvlara şekil ve yapı sağlayarak onların düzgün çalışmasını sağlamaktır.

Kemik İsimleriyle Apendiküler İskeletin Parçaları

Omuz (Göğüs) Kuşağı

1. Klavikula (2): Omuz bölgesinde yatay olarak konumlanan ince kemikler bir tarafta kürek kemiği, diğer tarafta sternum (aksiyel iskelet) ile eklem yapar.
2. Skapula (2): Sırtımızın her iki yanında rahatlıkla hissedilebilen yassı, üçgen kemiklerdir. Geniş kemikler omuz eklemindeki birçok kası destekler. Kürek kemiği, köprücük kemiği ve humerus (üst kol kemiği) ile eklem yapar.

Kol Kemikleri (Üst Ekstremite Kemikleri)

Her kolda 30 kemik vardır.

1. Kumerus (2): Üst koldaki en uzun ve tek kemik, omuz ile dirsek arasıdır. Humerus, proksimal ucunda kürek kemiği, distal ucunda ise alt kol kemikleri, radius ve ulna ile eklem yaparak omuzu dirseğe bağlar.
2. Yarıçap (2): İki alt kol kemiğinden nispeten daha kalın olan yarıçap, başparmağın yanında, dirsek ile el bileği arasında bulunandır.
3. Ulna (2): Yarıçaptan daha uzun olup serçe parmağın yan tarafında bulunur. Radius ve ulna, dirseği bileğe bağlayarak önkol ve bileği döndürmemizi sağlar.
4. El bileği (16): Her iki elde de el bileği üzerinde yer alan 8 adet düzensiz kemik. Bu kemikler birbirleriyle olduğu kadar radius, ulna ve metakarpal kemiklerle de eklem yapar.
5. Metacarpals (10): Her elde avuç içi distal kısmını oluşturan 5 uzun kemik. Bunlar en alttaki (proksimal) falanks sırası ile eklemleşir.
6. Falanjlar (28): Parmakları oluşturan 14 kemik; 2. 

olan başparmak dışında her parmakta 3 falanj bulunur.

Pelvik Kuşak

1. Kalça Kemiği: Ergenlik ve erken yetişkinlik döneminde kaynaşan üç düzensiz kemikten oluşan büyük bir kemiktir.
   1. İlyum
   2. Ischium
   3. Pubis

Pelvik kuşak vücudun ağırlığını taşımaktan sorumludur ve dik durmamızı/oturmamızı ve yürümemizi sağlar. Yani onu eksenel iskelete bağlayan bazı güçlü bağlara sahiptir. Kalça kemiği, femurun yanı sıra eksenel bir iskelet kemiği olan sakrum (ilium yoluyla) ile eklem yapar. Böylece bacakları eksenel iskelete bağlar.

Bacak Kemikleri (Alt Ekstremite Kemikleri)

1. Femur (2): İnsan vücudundaki en ağır, en uzun ve en güçlü kemik olan femur, üst bacak veya uyluk bölgesindeki tek kemiktir. Proksimal ucu kalça kemiği ile, distal ucu ise tibia ve patella ile birleşerek diz eklemini oluşturur.
2. Tibia (2): Alt bacaktaki daha büyük ve ağırlık taşıyan tek kemik olup, bir ucu femur, diğer ucu tarsal kemiklerle eklem yaparak ayağı üst bacağa bağlar. .
3. Fibula (2): Alt bacaktaki iki kemikten küçük olanı olup, birden fazla bacak kasının bağlanma noktasıdır. Fibula hem proksimal hem de distal uçlarında tibia ile eklem yapar.
4. Patella (2): Diz kapağı olarak da bilinen, dizi oluşturan vücuttaki en büyük sesamoid kemiktir. Kolda patellaya karşılık gelen bir kemik yoktur. Kuadriseps femoris kasının tendonlarına gömülü halde kalır.
5. Tarsallar (14): El bileğine benzer şekilde tarsallar da topukları ve kemerin bir kısmını oluşturan küçük düzensiz kemiklerdir. El bileğinden farklı olarak her ayakta yalnızca 7 tarsal kemik bulunur.
6. Metatarslar (10): Eldeki metakarpal kemiklere karşılık gelen kemiklerdir ve onlar gibi ayak parmaklarıyla eklem yaparak ayak kemerinin distal kısmını oluştururlar.
7. Falanjlar (28): Genellikle ayağın falanksları olarak adlandırılan ayak parmaklarını oluşturan kemiklerdir. Her ayak parmağında 2.

olan başparmak dışında 3 falanks bulunur.

Apendiküler iskelet kemiklerini ezberlemenin kolay bir yolu, bunların sol ve sağ çiftler halinde sahip olduğumuz vücut bölgelerinde (omuz, kollar, leğen kemiği ve bacaklar) bulunmasıdır. Bunlar eklerin kemikleridir. Aksiyal iskelet ise kafatası ve omurga gibi merkezi olarak yerleşmiş vücut bölgelerini içerir.

Referanslar

1. İnsan Ek İskeleti – Lumenlearning.com
2. Ek İskelet (126 kemik) – Training.seer.cancer.gov
3. İskelet Sistemi Tipleri – İnsan Ek İskeleti – Bio.libretexts.org
4. Ders Açıklayıcı: The Appendicular Skeleton – Nagwa.com
5. Anatomi, Ek İskelet – Ncbi.nlm.nih.gov/books.
6. Ek İskelet: Fonksiyon ve amp; Anatomi – Study.com